Welke soorten draagbalken zijn er?

Er zijn veel verschillende soorten draagbalken. Maar, de meest voorkomende materialen zijn een stalen draagbalk, een houten draagbalk en een betonnen draagbalk. Elke draagbalk heeft zijn voor- en nadelen.

Een constructeur bepaalt aan de hand van jouw wensen welk type en welke maat draagbalk het beste past bij jouw verbouwng.

Inleiding in draagbalken

Een draagbalk. Het is een term die door je aannemer is genoemd, maar eigenlijk heb jij geen idee wat hij hiermee bedoeld.

Dat het een balk is die iets moet dragen had je zelf ook al wel bedacht, maar waar de balk dan wordt geplaatst en wat zijn echte functie is wist je eigenlijk niet.

Wij horen vaak dat mensen hiermee te maken krijgen en dat ze het moeilijk vinden om de antwoorden op de vragen die ze hebben te vinden. Het onderwerp is dan ook vrij technisch en wordt vaak voor de ‘niet constructeurs’ veel te lastig gemaakt.

Daarom ga ik je in deze blog alles uitleggen over de draagbalken. Niet in de taal van een constructeur, maar op een simpele manier die jij en ik direct snappen.

Zo leg ik je uit wat de draagbalk precies is en wanneer je hem toepast, maar zal ik ook de meest voorkomende soorten bespreken met de voor- en nadelen van die soorten.

Als het goed is weet je na het lezen van deze blog dus alles over de draagbalk. Ben je al benieuwd? Lees daarom snel verder!

Sneak preview 1: gemiddeld kost het plaatsen van een draagbalk tussen de €4.900,- en €7.400,-.
Sneak preview 2: je moet altijd een omgevingsvergunning aanvragen als je een draagbalk wilt plaatsen. Ook als je maar een klein gedeelte van jouw dragende muur weghaalt.
Sneak preview 3: een constructieberekening is een verplicht onderdeel van jouw vergunningsaanvraag. Klik hier voor meer informatie over het laten maken van een constructieberekening voor een dragende muur.

Wat is een draagbalk?

De draagbalk is een bepaald type balk die onderdeel is van de draagconstructie van een woning. Eigenlijk spreekt de term al wel voor zich, het is een balk die alles wat er op staat draagt.

Het is heel simpel, zonder draagbalk stort jouw woning in elkaar…

Nee hoor dat is overdreven. Maar het is wel zo dat het niet goed ‘afdragen’ van de bovenbouw grote risico’s en gevolgen kan hebben. Denk bijvoorbeeld aan het ontstaan van scheuren in muren, het verzakken van de bovenbouw en in het ergste geval kan de woning daadwerkelijk bezwijken.

Kortom… Draagbalken zijn erg belangrijk!

De meest voorkomende reden voor het plaatsen van een dragende balk is bij het verwijderen van een draagmuur. In dat geval haal je namelijk een ondersteunend constructieonderdeel weg (de dragende muur) en moet je hier dus een ander ondersteunend constructieonderdeel voor terug plaatsen.

Dit onderdeel is de draagbalk of dragende balk.

Maar wat doet een draagbalk dan precies?

Een draagbalk vangt belastingen uit de bovenbouw op en brengt deze over naar de opleggingen aan het uiteinde van de balk. Vaak zijn deze opleggingen, de punten waar de balk letterlijk op gelegd wordt, twee muren aan beide uiteinden van de balk. Hierbij is het niet alleen van belang dat de balk sterk genoeg is, maar ook dat hij voldoende vormvast is.

Is dat dan niet hetzelfde?

Zeker niet! Met vormvast bedoelen we het toetsen of de balk niet teveel doorzakt op vooral het middelste punt.

Informatie over draagbalken in de woning is te vinden in constructietekeningen en andere bouwtekeningen. In veel gevallen is deze informatie aanwezig in het archief van je Gemeente en kan je deze als archieftekeningen opvragen.

Wat voor type draagbalken zijn er?

Allereerst is er onderscheid te maken in het materiaal. Er zijn vele mogelijkheden maar de meest voorkomende materialen zijn staal, beton en hout. Ook zijn vooral stalen draagbalken in verschillende vormen te verkrijgen. Maar daarover straks meer!

Verschillen in materialen

Zoals ik dus al zei zijn de meest voorkomende materialen…

• Stalen draagbalken
• Houten draagbalken
• Betonnen draagbalken

Elk materiaal heeft zijn eigen voor- en nadelen die daarom ook wel de materiaaleigenschappen worden genoemd. Afhankelijk van de functie van de draagbalk worden de eigenschappen afgewogen bij de keuze van het materiaal.

Overigens zijn dit echt niet alleen de ‘constructieve’ eigenschappen van de balk. Zo wordt er vaker voor een houten balk gekozen wanneer deze in het zicht wordt geplaatst omdat het uiterlijk van deze balk de voorkeur krijgt boven die van bijvoorbeeld een stalen balk.

Houten draagbalken

Heb je een open plafond, en wil je dat jouw draagbalken zichtbaar zijn? Kies dan voor een houten draagbalk.  Daarbij heb je vloer dragende balken en dak dragende balken.

In beide gevallen is de houten draagbalk vol in het zicht, en zijn een echte blikvanger als je de kamer in komt.

Toepassing houten draagbalken

Een houten draagbalk kan voor veel toepassingen worden gebruikt.

De twee meest voorkomende zijn…

• Vloerdragende balken, zoals houten balklagen, moer- en kinderbalken
• Dakdragende balken, zoals gordingen, sporen en spanten

Vloerdragende balken

De moer- en kinderbalken zijn typische voorbeelden van vloerdragende balken waarbij de keuze voor hout is gemaakt omdat dit er, zoals ik eerder al zei, het beste uitziet. De balken liggen namelijk vol in het zicht.

Bevestiging van een balk aan een andere balk kan erg eenvoudig door middel van een schroef verbinding. Dit zorgt er ook voor dat de balken tijdens de sloop van een gebouw weer uit elkaar en hergebruikt kunnen worden.

Dakdragende houten draagbalken

Afhankelijk van het type dak van jouw woning worden er gordingen toegepast die eventueel gecombineerd worden met spanten. Deze combinatie wordt ook wel de gordingkap genoemd.

De combinatie met spanten wordt vaak gebruikt omdat een gording zelf een maximale lengte van 4 tot 5 meter heeft. Wanneer de balk een grotere afstand moet overbruggen zal deze simpelweg niet sterk genoeg zijn. Daarom worden er in dat geval spanten toegepast die verticaal lopen terwijl de gordingen juist horizontaal lopen.

Op deze constructie van spanten en gordingen wordt een dakbeschot aangebracht die bestaat uit houten platen. Het dak wordt doormiddel van die platen dichtgelegd waardoor er ook nog isolatie van je dak kan worden geplaatst met daarop de afwerking in de vorm van riet of dakpannen.

Alle belastingen van het dak worden afgedragen naar de gordingen die deze belasting weer overbrengen naar bouwmuren en eventueel de spanten. De belasting is in dit geval niet alleen het gewicht van het dak, maar ook belastingen uit weersinvloeden zoals wind en sneeuw.

Stalen draagbalken

Deze balken zijn er in vele soorten en maten met in tegenstelling tot houten balken, ook nog een grote variatie in profiel en doorsnede. Ook hier heeft elk profiel weer zijn voor- en nadelen die worden afgewogen door een constructeur wanneer deze de constructieberekening maakt.

Het uiterlijk van de balken speelt hierbij minder een rol omdat de balken vrijwel altijd worden afgetimmerd waardoor ze uit het zicht blijven.

Eigenlijk kan elk beschikbaar profiel zowel dakdragend als vloerdragend worden toegepast. Het grote voordeel van een stalen draagbalk ten opzichte van de houten balk is dat deze vele malen sterker is. Dit is vooral te merken doordat de balken in dezelfde hoogte als een houten balk veel grotere overspanning maken of meer belasting dragen.

Hieronder zie je hoe de balk toegepast kan worden op metselwerk.

Zoals ik al zei zijn er erg veel profielen beschikbaar. Zo zijn er, om er maar even een paar te noemen, H-profielen, I-profielen, U-profielen, kokers, buizen, L-lijnen, T-profielen en ga zo maar door. Om deze blog een blog te laten en geen boek, zal ik de meest voorkomende draagbalken kort beschrijven.

H-profiel

Een H-profiel heet niet geheel verrassend de vorm van de letter H. Een verdere verdeling wordt gemaakt onder de termen HEA, HEB en HEM-profielen. Dit is voor jou niet heel belangrijk, maar mocht je de termen tegenkomen dan weet je nu wat ze betekenen. Het verschil zit hem overigens in de dikte van de flenzen.

De flenzen?

Dit zijn de boven- en onderkant van het profiel. De boven- en onderflens worden verbonden door het lijf van het profiel.

I-profiel

Een I-profiel lijkt, zoals je op de afbeelding ziet, erg veel op een H-profiel met als grote verschil de breedte van de flenzen. Zoals je ziet zijn deze een stuk smaller waardoor het profiel nu de vorm van de letter I heeft.

Maar wanneer wordt er dan voor een I- of H-profiel gekozen?

Het voordeel van een I-profiel is ook gelijk zijn nadeel. Het profiel van de balk is een stuk lichter door de smallere flenzen, waardoor de balk ook goedkoper is. Daarnaast heeft de breedte van de balk ook een ander voordeel.

Wanneer je een draagmuur van 110mm dik gaat verwijderen, is het smalste H-profiel vaak al ze breed. Vandaar dat er dan ook voor een I-profiel wordt gekozen omdat deze mooi weggewerkt kan worden in de muur.

Toch moet dit wel mogelijk zijn, want je kan je voorstellen dat een smallere en lichtere balk ook minder sterk is. Hierdoor moet de overspanning niet te groot zijn, want dan houdt de balk het niet.

U-profiel

Bij een U-profiel zijn de flensen evenwijdig aan elkaar. De naam is uiteraard ontstaan, omdat het profiel op een gekantelde U lijkt. Het profiel wordt vaak toegepast als randbalk. Dit omdat de balk aan één zijde blak is, waardoor er direct een mooie afwerking mogelijk is.

Een mogelijkheid om dit te doen is het plaatsen van een houten balk tussen de flenzen terwijl de vlakke zijde wordt afgetimmerd.

Voor U-profielen zijn er twee soorten met verschillende flenzen. Beide vind je in de tekening hierbeneden. De één heeft schuine flensen (het rechter profiel) en de andere rechte (het linker profiel). Een verdere uitleg van deze en andere stalen balk profielen lees je in dit artikel.

Betonnen draagbalken

Tot slot zijn er nog de betonnen draagbalken. Dit keer geen verschil in profiel, maar de balken kunnen feitelijk oneindig veel verschillende doorsneden hebben. Je kan ze namelijk in vrijwel elke gewenste vorm storten.

Ook zijn er voor betonnen balken verschillende typen beschikbaar. Ze worden namelijk in 3 categorieën geplaatst:

• Ongewapend beton
• Gewapend beton
• Voorgespannen beton

Ongewapend beton

Ongewapend beton is eigenlijk niet zo heel bijzonder. Het is gewoon een betonnen balk. Deze wordt ook vrijwel nooit toegepast als dragende balk vanwege het grote nadeel van beton. Als je namelijk op een balk gaat staan zal er druk spanning op de bovenkant ontstaan en trekspanning op de onderkant.

Je kan vergelijken met het buigen van een liniaal. Je drukt aan één kant waardoor de andere kant uit elkaar getrokken wordt en uiteindelijk knapt.

Een betonnen draagbalk kan die trekkracht maar moeilijk verwerken en dus moet er nog iets worden aangebracht in het beton om die trekkrachten op te nemen.

Gewapend beton

De oplossing is gewapend beton, een combinatie van beton en wapeningsstaal. Dat wapeningsstaal wordt aangebracht op de plekken waar trekspanningen optreden, omdat staal juist zeer geschikt is om deze op te nemen… Je krijgt dus het beste van de twee materialen.

Voorgespannen beton

Tot slot is er nog het voorgespannen beton. Ook dit is een gewapende betonbalk alleen is het wapeningsstaal bij deze balk voorgespannen.

Ik weet het… De blog zit vol met de meest logische termen, maar daar kan ik ook niets aan doen!

Het voordeel van het voorspannen van beton is dat deze meer belasting kan verdragen dan een enkel gewapende betonbalk met dezelfde hoogte. Het nadeel is echter dat het voorspannen niet goedkoop is en dus wordt door de constructeur gekeken of het echt nodig is om een voorgespannen balk te gebruiken.

Beton balken worden ook wel eens gebruikt om de belasting op een dragende muur op te vangen nadat deze gesloopt is. De toepassing van deze balk, die ook wel latei genoemd wordt, zie je hier.

Wat is een draagbalkberekening?

Welk type draagbalk je ook kiest, of dit nou hout, staal of beton is, je zal altijd een constructieberekening moeten laten maken door een constructeur. De specifieke berekening voor de draagbalk is de draagbalkberekening, maar deze valt onder de constructieberekening.

Om uit te leggen hoe de berekening wordt gemaakt neem ik als voorbeeld een constructieberekening voor een wanddoorbraak. Stel dat er een gat wordt gemaakt van 2,5 meter waardoor de belasting van de bovenbouw nu anders opgevangen moet worden.

De simpele oplossing is in dit geval het plaatsen van een draagbalk!

De kosten van een constructieberekening voor een draagbalk liggen tussen de €400,- en €800,- per berekening.

In 99% van de gevallen zal er voor een stalen ligger worden gekozen. Deze is namelijk op elke lengte te bestellen, is sterk en ook vormvast. Daarnaast is ook het plaatsen van de balk minder zwaar dan het plaatsen van een massieve betonbalk.

Vervolgens moet de constructeur de precieze belasting berekenen die opgevangen moet worden door de balk. Hiervoor zal de constructeur de eerder genoemde archieftekeningen bestuderen.

Constructieberekening draagbalk

Bij ConstructieShop.nl focussen wij ons op het maken van constructieberekeningen voor verbouwingen van particulieren. Zo hebben wij vorig jaar meer dan 2.000 mensen geholpen met het berekenen van hun draagbalken.

Dankzij onze constructieberekening heeft jouw aannemer een goede bouwhandleiding en heb je een document wat je kunt gebruiken voor jouw verzekering. Daarnaast geven wij de garantie dat je dankzij onze constructieberekening jouw vergunning krijgt.

Heb jij de constructieberekening van jouw doorbraak snel nodig? Dan kan dat ook, wij leveren de constructieberekening al binnen 48 uur.

Klik hier voor meer informatie over de constructieberekening van jouw draagbalk.

Waarom moet je een draagbalk berekenen?

Er zijn verschillende redenen waarom je een draagbalk berekening moet maken. Daarover later meer. Zodra jouw verbouwing vergunningsplichtig is de reden waarom je een berekening moet laten maken vrij simpel…

De constructieberekening is namelijk onderdeel van jouw vergunningsaanvraag. Zonder die berekening krijg je geen vergunning.

De gemeentelijk ambtenaar gebruikt de berekening om te controleren of jouw verbouwing voldoet aan de gestelde veiligheidseisen in het Bouwbesluit.

Heb je bij een vergunningsvrije verbouwing ook een draagbalk berekening nodig?

Dat is geval zodra je constructieve wijzigingen doorvoert aan jouw woning. In het Bouwbesluit (artikel 2.1.2) staat namelijk dat je bij constructieve wijzigingen moet kunnen aantonen dat jouw constructie veilig is.

Dan mag hij de bouwstop zetten en eisen dat je aantoont dat jouw verbouwing veilig is.

De verzekering, en het voorkomen van scheuren en verzakkingen dankzij een draagbalk berekening

Voldoen aan de regelgeving is niet de enige reden waarom je een draagbalk berekening nodig hebt. Dankzij deze berekening verklein je ook de kans op scheuren en verzakkingen aan jouw woning.

Ontstaan er toch scheuren? En blijkt dat er niet is voldaan aan de veiligheidsnormen? Dan kun je de constructieberekening gebruiken voor jouw verzekering. De verzekering kan de schade dan verhalen op de constructeur.

Kosten besparen dankzij een draagbalk berekening

Een constructieberekening zorgt voor het meest efficiënte ontwerp van jouw woning. Een constructeur zorgt er niet alleen voor dat er zo min mogelijk materialen gebruikt hoeven worden. Hij zorgt er ook voor dat de constructie goed is uit te voeren.

Hierdoor bespaar je niet alleen materiaalkosten, maar ook manuren. Tegelijkertijd is de constructie dankzij een berekening van een hogere kwaliteit. Hij zal daarom langer meegaan.

Een goede constructeur zorgt er voor dat de aannemer een ontwerp krijgt dat goed is uit te voeren. Dit terwijl er zo min mogelijk materiaal nodig is.

Klik hier voor meer informatie over een constructieberekening van een dragende muur.

Kan je de draagbalk ook zelf berekenen?

Ja zeker! Het is mogelijk om de draagbalk zelf te berekenen omdat dit redelijk eenvoudig is. Dit is ook niet de kracht van de constructeur, die gebruikt ten slotte ook gewoon een rekenprogramma. Zo zal je er snel achter kunnen komen hoe dik een balk moet zijn om het gewicht te dragen.

Waar zit de moeilijkheid dan?

Ik heb je in het hoofdstuk waarin ik uitleg hoe de constructeur een berekening maakt verteld dat je een heel aantal vragen moet beantwoorden. De belangrijkste vragen waar jij, als niet constructeur, minder makkelijk rekening mee kan houden in een berekening zijn bijvoorbeeld: Wat voor invloed heeft het wijzigen van de draagconstructie op mijn fundering? Zijn de muren wel sterk genoeg om een stalenligger met belasting op te leggen? En in het geval van een appartement, gaat het bij de onderburen en/of bovenburen ook wel goed?

Kortom, er komt veel meer bij kijken dan alleen een balk berekenen.

Ons advies is daarom altijd hetzelfde. Ga niet zelf rommelen!

Naast het mislopen van alle voordelen van het laten maken van de berekening, heb je zelf waarschijnlijk niet alle kennis in huis. Constructeurs gaan niet voor niets meerdere jaren naar school.

Zelf de berekening maken zal dus voor gevaarlijke situaties zorgen.

In het kort

Zoals je inmiddels weet zijn er veel verschillende type draagbalken. De meest gebruikte zijn stalen balken, houten balken en betonnen balken. Een constructeur berekent aan de hand van jouw wensen, de regelgeving en het type bouwwerk wat voor draagbalken er geplaatst moeten worden.

Zo weet je zeker dat jouw verbouwing veilig is en voldoet aan de regelgeving.

Onze constructeurs helpen je graag met het maken van een constructieberekening voor het plaatsen van een draagbalk. Dankzij ons ontwerp heb je een bouwhandleiding voor de aannemer, krijg je gegarandeerd een vergunning en heb je een document voor jouw verzekering.

Klik hier voor meer informatie over het laten maken van een constructieberekening van jouw draagbalk.

Heb je nog vragen over draagbalken? Of tips voor mensen die bijvoorbeeld nog een draagbalk moeten verwijderen?

Laat dan een bericht achter in de berichtenbox. Ik ben benieuwd 🙂