Welke stalen balk profielen zijn er?

In deze blog vertel ik meer over de verschillende type stalen balk profielen en de voor- en nadelen die hierbij horen.

De profielen die worden besproken zijn...

• H-profielen
• I-profielen
• U-profielen

H- en I-profielen

Een H-profiel heeft de vorm van de letter H door de brede flenzen (de boven- en onderkant van de balk) die door het lijf van het profiel worden verbonden

. Voorbeeld H-profiel
Soorten H-profielen die je vaak tegen komt zijn de HEA, HEB en HEM-profielen. Het verschil tussen de profielen zit hem in de dikte van de flenzen. Een constructeur zal bekijken welke soort er nodig is voor jouw verbouwing.

Een HEB balk heeft dikkere flenzen waardoor ook de gehele balk dikker is dan de HEA balk. Een HEM-profiel heeft zelfs nog dikkere flenzen en een dikker lijf dan de HEA en HEB. Dit is dan ook de sterkste balk.

Andere vormen zijn de HP balk die vooral in funderingen wordt toegepast. Deze balk heeft erg brede maar dunne flenzen in combinatie met een dun lijf.

De laatste vorm is de HD balk die vooral in kolommen wordt gebruikt. Ik heb dit hoofdstuk over de H- en I-profielen samen geschreven omdat de twee nogal veel op elkaar lijken. Een I-profiel is namelijk gewoon een H-profiel maar dan met kortere flenzen. Hierdoor heeft de balk ook niet de vorm van de letter H maar van de letter I.

Voorbeld I profiel

Voordelen I profiel

Het voordeel van het I-profiel zijn de kortere flenzen. Je kan je voorstellen dat deze makkelijker te plaatsen zijn. Hij is lichter, omdat er minder materialen gebruikt worden en hierdoor is de balk ook direct weer goedkoper dan een H-balk met dezelfde hoogte.

Ook is de balk makkelijker te plaatsen omdat deze beter weg te werken is in muren. Stel dat je een wanddoorbraak maakt in een wand van 120mm dik, dan zal het kleinste H-profiel al breder zijn dan die wand.

Een IPE200, een I-profiel, zal bij doorbraken van 2 tot 2,5 meter voldoende sterk zijn en kan dus ook weggewerkt worden in de wanden.

Waarom zou je dan nog voor de H-profielen kiezen?

Dit heeft alles met de sterkte van de balk te maken. Misschien had je al door dat ik specifiek zei dat een I-profiel bij een bepaalde overspanning (die van 2 tot 2,5 meter) nog voldoende sterk is. Wordt die overspanning echter groter? Dan zal er ook een sterkere balk geplaatst moeten worden.

Die sterkere balken zijn de H-balken. Door zijn bredere profiel, vanwege de bredere flenzen, kan er meer belasting worden gedragen voor een balk met vergelijkbare hoogte. Om je hier een voorbeeld van te geven: een HEA200 (de eerder genoemde H-balk) van 200mm hoog is ongeveer net zo sterk als een IPE270 (de I-balk) van 270mm hoog.

Een verschil in hoogte van 70mm met vergelijkbare draagkracht! Vandaar dat er ook veel vaker voor een H-profiel gekozen wordt. Muren waarop de balk geplaatst wordt zijn vaak dik genoeg en dus is het niet nodig om rekening te houden met het uiterlijk van die muren door een balk weg te moeten werken.

U-profielen

Een ander voorbeeld van stalen balk profielen zijn de U-profielen. Net als bij de H- en I-profielen heeft ook deze balk zijn naam te danken aan de vorm van een letter, in dit geval dus de letter U. Verschillende soorten U-profielen zijn...

• UPE-balken
• UPN-balken

UPE-balken hebben rechte flenzen die op elk punt even dik zijn en ook dikker zijn dan het lijf. Het draagvermogen scheelt niet veel met de andere soort maar toch worden de UPE-balken als het sterkste U-profiel gezien.

Dit komt doordat ze over de x-as een gelijke sterkte hebben, maar over de y-as meer weerstand bieden dan de UPN-profielen. Toch wordt de UPN-balk meer gebruikt. Deze vorm heeft geen rechte, maar schuine flenzen. De flenzen lopen maar aan één kant schuin vanwege de afnemende dikte van de flenzen.


Voorbeeld U profiel
Het grootste voordeel van een U-profiel is dat deze aan één kant vlak is. Dit zorgt ervoor dat hij mooi afgewerkt kan worden. In mijn eerder genoemde blog heb ik al verteld dat het profiel daarom vaak als randbalk wordt toegepast.

Je kan dan aan de kant van de flenzen houten balken opleggen en de vlakke zijde direct aftimmeren. Dit kan bijvoorbeeld bij een houten luifel. Ook zijn ze heel praktisch om tegen een muur aan te plaatsen vanwege die vlakke kant.

Zijn er dan ook nog andere stalen balk profielen?

Ja zeker! Er zijn zeker nog meer profielen dan alleen de H-, I- en U-profielen. Het is echter zo dat de drie profielen die ik in dit artikel noem de balk profielen zijn. Er zijn echter ook nog staalprofielen die onder de categorieën buizen en stafstaal vallen. Deze soorten hebben ook niet dezelfde functie als de balken.

Buizen

Onder de categorie buizen vallen uiteraard ronde stalen buizen die worden aangeduid met de afkorting CHS. Maar... Er zijn ook vierkante en rechthoekige buizen. Dit zijn weer de SHS (voor vierkante) en RHS (voor rechthoekige) buizen.

Hebben deze buizen dan ook met het dragen van een constructie te maken? In zekere zin wel. Ze worden namelijk als fundering palen gebruikt. Het dragen vindt nu dus niet plaats in de constructie zelf maar onder de constructie.

Stafstaal

Tot slot zijn er nog de stafstaal profielen. Deze profielen worden ook wel aangeduid als T-profielen, L-profielen en massieve onderdelen. Laten we bij de laatste beginnen. De massieve onderdelen zijn platte, vierkante en ronde massieve stalen onderdelen die in de constructie toegepast worden.

Het gebruik van deze profielen is echter nihil en dus zal ik hier niet teveel over uit wijden. De T- en L-profielen komen namelijk veel vaker voor en zijn daarom ook een stuk belangrijker. Beide profielen komen in gelijke en ongelijke vorm voor.

Bij gelijke vorm zijn de breedte en hoogte van het profiel gelijk, bij de ongelijke vorm is dit logischerwijs niet het geval. T-profielen worden alleen toegepast ter versteviging van andere balken. Je kan je voorstellen dat dit profiel minder sterk is dan bijvoorbeeld een I- of H-profiel.

Toch zie je in de praktijk dat je deze vorm nooit gebruikt, simpelweg omdat deze niet sterk genoeg is, zelfs niet als versteviging. Tot slot is er nog het L-profiel. Dit worden ook wel de L-lijnen of de hoeklijnen genoemd. De naam hoeklijnen komt van de positie waar de L-lijnen gebruikt worden, namelijk in een hoek. De L-lijnen worden in de praktijk wel gebruikt, maar wel erg zelden.

Voorbeeld T & L profiel